یادداشت | اعضای جدید خانه‌های ایرانی
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، دنیا دنیای امواج است و انسان ها گویی لا به لای اینها در حال زندگی اند. دهکده جهانی با هدف نزدیک کردن افکار و ایده ها و روش زندگی شکل گرفت و امروزه میلیاردها آدم روی کره زمین شهروند همین دهکده کوچک به وسعت یک جهان هستند.
لوازم شرکت در این دهکده جهانی، قبول شرایط آن ورود به دنیای بی در و پیکری است که حتی شروع کنندگان ساخت این دهکده نیز از کنترل آن عاجز مانده اند.
ورود فضای سایبر به خانه های مردم دنیا، یکی از همین نشانه های دهکده جهانی است. ارتباط میلیون ها نفر با هم در روز از اقصی نقاط جهان، انگار پلی به وسعت غرب به شرق عالم و از شمال به جنوب کشیده شده است.
هم اکنون در خانه های ما امواج سایبر جزو لاینفک زندگی مان شده است. روز بدون اینترنت تقریبا غیرممکن و سخت جلوه می کند.
البته هنوز هستند افرادی که خود را درگیر این دهکده نکرده اند اما برون داد آن را کم و بیش حس می کنند اما گریزی از آن وجود ندارد چون حق انتخابی وجود ندارد.
با ورود نسل سوم و چهارم تلفن همراه به دنیای ارتباطات در این عصر انفجار اطلاعات، کم کم ذائقه مصرف کنندگان و حتی روش و نحوه ارائه محتوا توسط تولیدکنندگان در فضای سایبر تغییر کرد.
در گذشته عمدتا قشر فرهیخته از فضای سایبر استفاده علمی و تحقیقاتی و خبری می کردند؛ اما امروزه از کم سوادترین فرد در جامعه تا بالاترین حد علمی و از کوچکترین انسان‌ها تا بزرگترین آنها درگیر دنیای سایبر شده اند.
شغل هایی که با آمدن این پدیده از بین رفت و مشاغلی که با این پدیده وارد عرصه زندگی های ما شد.
آمارهای عجیب و غریبی از استفاده بی حد و حصر و بعضا دیوانه وار ما ایرانی ها وجود دارد. معاون وزیر ارتباطات میزان مصرف کاربران ایرانی از اینترنت موبایل در سال ۹۴ را ۳۸۷ ترابایت و اینترنت ثابت را یک هزار و ۹۴۲ ترابایت عنوان کرد.
این تمام ماجرا نیست. وقتی ما با یک پدیده فرهنگی مواجه می شویم باید به تمامی زوایای آن آشنا شده و برای آن برنامه داشته باشیم اما متاسفانه درباره اینترنت و نسل های جدیدی که به سرعت نور! وارد ایران می شود توجهی نداریم و بعضا آن را توجیه می کنیم.
پدیده فرهنگی با خود فرهنگ جدیدی می آورد و باید دید چه میزان از آن با فرهنگ ایرانی اسلامی ما سنخیت دارد، از این گذشته باید لحاظ کرد چه مقدار از ورود این گونه فناوری به کشور، نیازهای کشور برآورده می شود نه اینکه با ورود اینها برایشان نیازسازی کرده و توجیه کنیم!
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد اماری از حضور مردم در فضای سایبر اشاره دارد که قابل توجه است. 53 درصد مردم ایران حداقل عضو در یکی از شبکه اجتماعی عضو هستند و 72 درصد جوانان 18 تا 29 سال حداقل در یکی از شبکه های اجتماعی عضویت دارند. همچنین میانگین روزانه ساعت حضور ایرانی ها در فضای مجازی 5 تا 9 ساعت است در حالی که میانگین جهانی 16 ساعت در ماه است که پیش بینی می شود تا سال 2020 به به 120 ساعت در ماه افزایش یابد.
حال جالب این جاست که آمار فوق مربوط به دوسال پیش است و با رشد سریع اینترنت در کشور در سال های خیلی نزدیک نسل پنچم نیز در راه است.
.png)
جای تامل دارد فناوری اینترنت بدون هیچ محدودیت و مانع و تحریمی در ایران اجرایی می شود، اما توان به کارگیری فناوری های دیگری حتی هواپیمایی را در ایران نداریم!
اما اینترنت در عرصه زندگی پا را فراتر نهاده و وارد زندگی شخصی مان هم شده است. فناوری اینترنت اشیا-IOT- از همین یکه تازی سایبر در خانه های ما حکایت دارد. ناگفته نماند شاید از نگاه مدرنیته به این فناوری بنگریم، آن را بسیار موثر و مورد نیاز در صنعت های مختلفی از جمله کشاورزی و آموزش ببینیم؛ اما واقعیت امر چیزی جز تکمیل انسان سایبرنتیک در دهکده جهانی نیست.
نسل چهارم تلفن همراه با پنهای باندی بسیار بالا، بر روی بستر خود، خدماتی ارائه می دهد که می توان تبادل اطلاعات با حجم های بالا را تصور کرد.
یکی از این خدمات، تلویزیون اینترنتی یا همان IPTV است. فازهایی از این خدمت در کشورمان راه اندازی شده است مانند سایت های اشتراک گذاری فیلم و سریال ها و شبکه های تعاملی نظیر روبیکا، آینده تلویزیون و تعاملی شدن آن را به نمایش گذاشته است.
از نگاه فنی به این امر بنگریم واقعا رشد فزاینده ای در این کار رخ داده است و حتی می توان گفت از نظر بستر فرهنگی، این خدمت باعث تسریع در امر فرهنگ سازی و تبلیغ از بستر رسانه های سایبری را حتی در کانون خانواده بهتر و بیشتر فراهم می کند؛ اما ناگفته نماند این نوع فناوری ها با نگاه صنعتی و سرمایه داری راه اندازی و پشتیبانی می شود و هضم نشدن در سیستم آن و همراه کردن این نوع فناوری در جهت اهداف غیرمدرنیته کاری بسیار دشوار؛ اما شدنی است.
دیوید پترائوس طی سخنان خود در نشست این‌کیوتل که پیرامون عملیات‌های سرمایه‌گذاری سیا در بخش فناوری بود، بیان داشت که این وسایل جدید همچون یخچال، اجاق گاز، و سامانه برق خانه که به اینترنت متصل می‌شوند می‌توانند مفهوم رازداری و پنهان‌کاری ما را تغییر دهد!
این یعنی خانه ها که مامن هر انسانی است، اتاق شیشه ای دریافت خبر برای سازمان های جاسوسی است. با این وجود می توان فهمید که سبک زندگی اسلامی در مقابل سبک زندگی مدرنیته بسیار کارآمد و مطابق با فطرت انسانی طراحی شده است.
نتیجه آن که اگر بخواهیم شروعی برای حرکت به سمت تمدن اسلامی داشته باشیم باید از خانه خود شروع کرده و آن را به جامعه بسط دهیم. آموختن بایسته های مواجهه با مدرنیته، یکی از نیازها در جهت شروع تطبیق سبک زندگی فعلی به سمت سبک زندگی اسلامی است و تغییر سبک مردم به این سمت، زمینه ساز تمدن بزرگی است که امام معصوم علیه السلام آن را رهبری خواهند کرد./829/ی۷۰۲/س
محمدمهدی مرادی پژوهشگر حوزه علمیه قم